Zabytki NDM i okolic - układ urbanistyczny - część 1
Wysłany: 14 Lut 2013, 11:10Tekst: Janusz Gołąb
"..Kilkanaście ostatnich lat to świadectwo dewastacji (burzenia) i niszczenia zabytków miasta. Działo się tak przede wszystkim ze względu na fakt, że były to głównie obiekty drewniane, a dobra, atrakcyjna ich lokalizacja stała się jednocześnie ich przekleństwem i wyrokiem śmierci. Niniejszy i następne teksty z tego cyklu mają na celu przedstawienie zabytków przeszłości ściśle związanych z dziejami naszego miasta i okolic. Zarówno tych nieruchomych,które znalazły się w rejestrze Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (dalej MWKZ) i Narodowego Instytutu Dziedzictwa (NID),jak i ruchomych,o których informacji trudno doszukiwać się na oficjalnej stronie miasta czy starostwa powiatowego. Jeszcze trudniej (a raczej w ogóle) przemierzając ulice miasta natknąć się na międzynarodowy znak oznaczający obiekt zabytkowy prawem chroniony.
Znak oznaczający obiekt zabytkowy
Zdecydowana większość mieszkańców nie wie, że część śródmieścia Nowego Dworu uznana jest za zabytek. Zarówno układ ulic jak i wszystkie znajdujące się na tym obszarze budynki, budowle itd. znajdują się w rejestrze i ewidencji zabytków prowadzonym przez MWKZ i NID.
W dniu 7 maja 1962 r. ówczesny Główny Konserwator Zabytków przy Wydziale Kultury Prezydium Warszawskiej Wojewódzkiej Rady Narodowej wpisał do rejestru pod numerem 1067/740„Zespół urbanistyczny m. Nowego Dworu.” Jak stwierdzono w uzasadnieniu jest to „Przykład kompozycji urbanistycznej doby Oświecenia (1780r.)”. Tym samym Nowy Dwór znalazł się w elicie miast Mazowsza, których zabytkowy charakter układu urbanistycznego został uznany za dobro narodowe.
Ile jest takich układów na Mazowszu? Wg. informacji MWKZ – 32 (nie licząc m. st. Warszawy).Przed nami były takie miasta jak: Stanisławów i Zwoleń (1955), Płońsk (1956), Płock, Pułtusk i Radom (1959). Za nami: Ostrołęka (1977), Żyrardów (1979), Góra Kalwaria (1990),Ciechanów (1992), Czersk (1999), Czerwińsk (2009), a pierwsze wpisy układów urbanistycznych Warszawy pojawiły się dopiero w 1965 r. Każde z wymienionych miast zachowało i dba o swoje dziedzictwo. Tylko nie Nowy Dwór (Mazowiecki). Pytanie – dlaczego? – jest pytaniem retorycznym.."
Źródło: Nowodworskie Towarzystwo Historyczne
http://www.ndth.pl/zabytki-nowego-dworu ... nistyczny/
"..Kilkanaście ostatnich lat to świadectwo dewastacji (burzenia) i niszczenia zabytków miasta. Działo się tak przede wszystkim ze względu na fakt, że były to głównie obiekty drewniane, a dobra, atrakcyjna ich lokalizacja stała się jednocześnie ich przekleństwem i wyrokiem śmierci. Niniejszy i następne teksty z tego cyklu mają na celu przedstawienie zabytków przeszłości ściśle związanych z dziejami naszego miasta i okolic. Zarówno tych nieruchomych,które znalazły się w rejestrze Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (dalej MWKZ) i Narodowego Instytutu Dziedzictwa (NID),jak i ruchomych,o których informacji trudno doszukiwać się na oficjalnej stronie miasta czy starostwa powiatowego. Jeszcze trudniej (a raczej w ogóle) przemierzając ulice miasta natknąć się na międzynarodowy znak oznaczający obiekt zabytkowy prawem chroniony.
Znak oznaczający obiekt zabytkowy
Zdecydowana większość mieszkańców nie wie, że część śródmieścia Nowego Dworu uznana jest za zabytek. Zarówno układ ulic jak i wszystkie znajdujące się na tym obszarze budynki, budowle itd. znajdują się w rejestrze i ewidencji zabytków prowadzonym przez MWKZ i NID.
W dniu 7 maja 1962 r. ówczesny Główny Konserwator Zabytków przy Wydziale Kultury Prezydium Warszawskiej Wojewódzkiej Rady Narodowej wpisał do rejestru pod numerem 1067/740„Zespół urbanistyczny m. Nowego Dworu.” Jak stwierdzono w uzasadnieniu jest to „Przykład kompozycji urbanistycznej doby Oświecenia (1780r.)”. Tym samym Nowy Dwór znalazł się w elicie miast Mazowsza, których zabytkowy charakter układu urbanistycznego został uznany za dobro narodowe.
Ile jest takich układów na Mazowszu? Wg. informacji MWKZ – 32 (nie licząc m. st. Warszawy).Przed nami były takie miasta jak: Stanisławów i Zwoleń (1955), Płońsk (1956), Płock, Pułtusk i Radom (1959). Za nami: Ostrołęka (1977), Żyrardów (1979), Góra Kalwaria (1990),Ciechanów (1992), Czersk (1999), Czerwińsk (2009), a pierwsze wpisy układów urbanistycznych Warszawy pojawiły się dopiero w 1965 r. Każde z wymienionych miast zachowało i dba o swoje dziedzictwo. Tylko nie Nowy Dwór (Mazowiecki). Pytanie – dlaczego? – jest pytaniem retorycznym.."
Źródło: Nowodworskie Towarzystwo Historyczne
http://www.ndth.pl/zabytki-nowego-dworu ... nistyczny/
